این مقاله شامل یک راهنمای عملی و مرحله‌به‌مرحله برای نصب MariaDB روی سرور لینوکس است. این راهنمای تخصصی برای مدیران سیستم، توسعه‌دهندگان وب و مهندسین زیرساخت در ایران طراحی شده است. هدف آن، راهنمایی در نصب MariaDB در محیط‌های تولیدی و توسعه‌ای است.
محتوا با دقت و حرفه‌ای تهیه شده است. شامل نکات امنیتی، پیکربندی اولیه، بهینه‌سازی، بکاپ‌گیری و روش‌های استقرار در سرویس‌های مگان می‌شود. اگر قصد دارید MariaDB را روی سرور لینوکس نصب کنید، این راهنمای به شما کمک خواهد کرد.
کلیدواژه‌های مهم مانند MariaDB، نصب MariaDB، راهنمای MariaDB، سرور لینوکس و mariadb در متن گنجانده شده است. این کار برای حفظ سازگاری با نیازهای پروژه‌های ایرانی و زیرساخت‌های محلی انجام شده است.
نکات کلیدی
- این راهنما مناسب مدیران سیستم و توسعه‌دهندگان ایرانی است.
- مراحل نصب MariaDB به صورت عملی و قابل اجرا روی سرور لینوکس توضیح داده می‌شود.
- پوشش نکات امنیتی، پیکربندی و بکاپ برای محیط‌های تولیدی فراهم شده است.
- توجه ویژه به سازگاری با زیرساخت‌های محلی و خدمات ابری مگان در نظر گرفته شده است.
- استفاده از نسخه‌های پایدار mariadb و توصیه‌های عملی برای پایداری سرویس ارائه می‌شود.
معرفی MariaDB و کاربردهای آن در زیرساخت
MariaDB یک سامانه مدیریت پایگاه داده متن‌باز است که برای بارهای کاری متنوع مناسب است. این نرم‌افزار سازگاری بالایی با MySQL دارد و برای پروژه‌هایی که به دنبال جایگزین قابل اعتماد و کم‌هزینه هستند، انتخاب خوبی خواهد بود.
تاریخچه کوتاه و رابطه با MySQL
MariaDB در نتیجه فورک MySQL توسط مایکل ویدنوس و تیم Monty شکل گرفت. هدف اصلی حفظ همگامی با MySQL و بهبود عملکرد، امنیت و موتورهای ذخیره‌سازی بود.
جامعه متن‌باز MariaDB Foundation توسعه فعال پروژه را پشتیبانی می‌کند. در عمل بسیاری از اپلیکیشن‌ها می‌توانند بدون تغییر یا با تغییرات اندک از MySQL به MariaDB منتقل شوند.
موارد استفاده رایج در محیط‌های تولیدی و توسعه
کاربرد MariaDB در وب‌اپلیکیشن‌های مبتنی بر PHP و Python گسترده است. سیستم‌های مدیریت محتوا مانند WordPress و Joomla از MariaDB پشتیبانی کامل دارند.
سایت‌های سازمانی، انبار داده‌های کوچک تا متوسط و سامانه‌های تراکنشی با بار متوسط نیز از mariadb بهره می‌برند. توسعه‌دهندگان و تیم‌های DevOps به خاطر ابزارهای مدیریت و سازگاری با اکوسیستم MySQL به آن اعتماد دارند.
مزایا نسبت به دیگر دیتابیس‌ها برای پروژه‌های ایرانی
برای پروژه‌های ایرانی، MariaDB مزایای عملی زیادی ارائه می‌دهد. مصرف منابع بهینه، هزینه کمتر نسبت به راهکارهای تجاری و امکان میزبانی در داخل کشور از نکات برجسته است.
شرکت‌های هاستینگ و زیرساخت مانند مگان پشتیبانی محلی ارائه می‌دهند که دسترسی و خدمات پس از فروش را تسهیل می‌کند. امکان سلف‌هاست به شما کنترل کامل روی داده‌های حساس و تطابق با الزامات قانونی می‌دهد.
با توجه به سازگاری ساختاری با MySQL و وجود موتورهای متنوع مانند Aria و XtraDB/InnoDB، mariadb گزینه‌ای عملی و سازگار برای بسیاری از تیم‌های فنی در ایران است.
پیش‌نیازهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای نصب
قبل از شروع به نصب mariadb، مهم است که سرور شما با نیازهای پایه هماهنگی داشته باشد. برای این کار، باید پیش‌نیازهای نصب MariaDB را بررسی کنید. این شامل بررسی توزیع لینوکس، منابع سخت‌افزاری، پیکربندی فایل‌سیستم و الزامات امنیتی است. در ادامه، موارد کلیدی را به صورت عملی و قابل اجرا برای شما توضیح می‌دهیم.
نسخه‌های لینوکس پشتیبانی‌شده (Ubuntu, CentOS, Debian)
اولین قدم، بررسی نسخه لینوکس شما است. برای نصب موفق در Ubuntu، نسخه‌های 18.04، 20.04 و 22.04 مناسب هستند. در توزیع‌های مبتنی بر Debian، نسخه‌های 9، 10 و 11 مورد پشتیبانی قرار دارند.
برای CentOS، نسخه‌های RHEL/CentOS 7 و 8 به خوبی کار می‌کنند. نسخه‌های جدیدتر ممکن است نیاز به نصب از مخزن رسمی MariaDB داشته باشند.
نیازمندی‌های رم، دیسک و پردازنده
برای محیط تست، حداقل یک هسته کافی است. اما برای محیط‌های تولید، توصیه می‌شود از حداقل دو هسته استفاده کنید. این به دلیل نیاز به مدیریت بهتر تراکنش‌ها است.
برای نصب، حداقل 1 تا 2 گیگابایت رم مورد نیاز است. اما برای محیط‌های با بار متوسط تا بالا، 4 تا 8 گیگابایت یا بیشتر توصیه می‌شود. این به دلیل نیاز به کش و بافرهای InnoDB است.
برای سیستم‌عامل و دیتابیس کوچک، حداقل 10 تا 20 گیگابایت فضای دیسک مورد نیاز است. برای عملکرد بهتر، از دیسک‌های SSD استفاده کنید. همچنین، داده‌ها، لاگ‌ها و بکاپ‌ها را در پارتیشن‌های مجزا قرار دهید.
نیازمندی‌های امنیتی و پورت‌های مورد استفاده
برای امنیت پایه، تنظیمات امنیتی لازم را اعمال کنید. پورت پیش‌فرض 3306/TCP برای ارتباط با کلاینت استفاده می‌شود. این پورت را با فایروال محدود کنید تا تنها آدرس‌های مورد اعتماد بتوانند متصل شوند.
در توزیع‌های مورد نظر، از SELinux یا AppArmor برای کاهش حمله استفاده کنید. همچنین، از TLS برای اتصال‌های حساس استفاده کنید. در صورت نیاز به رمزنگاری بالا، سخت‌افزار شتاب‌دهنده کریپتو مفید است.
فایل‌سیستم را روی ext4 یا xfs پیکربندی کنید. همچنین، mount options مناسب برای ایمنی I/O فعال کنید. تطابق منابع با حجم داده و میزان تراکنش پیش‌بینی‌شده برای جلوگیری از گلوگاه اهمیت زیادی دارد.
در صورت نیاز به راهنمای خطاها یا نکات نصب در Ubuntu MariaDB، می‌توانید بخش‌های مرتبط و یک راهنمای کاربردی را در این مطلب مطالعه کنید.
| مولفه | حداقل | توصیه‌شده | توضیح |
|---|---|---|---|
| سیستم‌عامل | Ubuntu 18.04 / Debian 9 / CentOS 7 | Ubuntu 20.04/22.04، Debian 10/11، CentOS 8 | نسخه‌های جدید mariadb ممکن است مخزن مجزا داشته باشند |
| پردازنده | 1 هسته | 2 هسته یا بیشتر | هرچه هسته‌ها بیشتر، تراکنش همزمان بهتر مدیریت می‌شود |
| حافظه (RAM) | 1–2 گیگابایت | 4–8+ گیگابایت | رم برای کش و بافرهای InnoDB حیاتی است |
| دیسک | 10–20 گیگابایت | SSD با پارتیشن‌بندی مجزا برای داده/لاگ/بکاپ | عملکرد I/O برای کارایی دیتابیس تعیین‌کننده است |
| پورت | 3306/TCP | فیلترشده با فایروال | دسترسی مستقیم را محدود کنید و از تونل SSH یا VPN استفاده کنید |
| امنیت | پیکربندی پایه فایروال | SELinux/AppArmor + TLS | کنترل دسترسی و رمزنگاری اتصالات را فعال نگه دارید |
آماده‌سازی سرور و امنیت اولیه
قبل از نصب mariadb، سرور باید برای کار پایدار و امن آماده شود. این بخش شامل راهنمایی‌هایی برای به‌روزرسانی بسته‌ها، پیکربندی فایروال و ایجاد کاربر مدیریتی امن است. این کارها برای تأمین امنیت اولیه MariaDB ضروری هستند.
به‌روزرسانی بسته‌ها و تنظیمات اولیه
ابتدا، بسته‌ها را با استفاده از apt update && apt upgrade یا yum update به‌روز کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا از آخرین پچ‌های امنیتی بهره‌مند شوید. نصب ابزارهای پایه مانند curl، wget و vim، کار مدیریت را آسان‌تر می‌کند.
زمان سیستم را با استفاده از NTP یا chrony تنظیم کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا لاگ‌ها و هماهنگی‌های توزیع‌شده دقیق باشند. بررسی و غیرفعال کردن سرویس‌های غیرضروری، سطح حمله را کاهش می‌دهد.
محدودیت‌های سیستم مانند ulimit را برای کاربر دیتابیس تنظیم کنید. زمان‌بندی به‌روزرسانی‌های دوره‌ای با استفاده از کرون، به حفظ امنیت کمک می‌کند.
پیکربندی فایروال و باز کردن پورت‌های لازم
برای مدیریت دسترسی، از ufw در اوبونتو یا firewalld/iptables در CentOS استفاده کنید. دسترسی به پورت 3306 را فقط برای آدرس‌های IP مشخص یا شبکه داخلی باز کنید. این کار حملات از خارج را محدود می‌کند.
- مثال برای ufw: ufw allow from 10.0.0.0/24 to any port 3306
- مثال برای firewalld: firewall-cmd –permanent –add-rich-rule=’rule family=”ipv4″ source address=”10.0.0.0/24″ port protocol=”tcp” port=”3306″ accept’
اگر سرویس خارجی لازم نیست، پورت 3306 را مسدود کنید. بررسی منظم قوانین فایروال و لاگ‌های ارتباطی، به حفظ امنیت کمک می‌کند.
ساخت کاربر مدیریتی امن برای نصب و مدیریت
برای مدیریت mariadb، حساب لینوکسی غیر root بسازید. با استفاده از sudo، دسترسی محدود اعطا کنید. از ورود مستقیم root به SSH جلوگیری کنید تا ریسک نفوذ کاهش یابد.
استفاده از کلیدهای SSH به‌جای رمز عبور، برای ورود امن‌تر است. کاربر مدیریتی باید مجوزهای لازم را داشته باشد، اما دسترسی‌های اضافه محدود شود.
نصب ابزارهایی مثل Fail2Ban و پیکربندی SELinux یا AppArmor را مد نظر قرار دهید. بررسی مجوزهای فایل‌های داده و اعمال پسوردهای قوی از بهترین شیوه‌های آماده‌سازی سرور MariaDB است.
برای گزینه‌های میزبانی سلف‌هاست و پیاده‌سازی در فضای ابری، می‌توانید درباره راهکارهای مگان بیشتر بخوانید: سرویس‌های سلف‌هاست مگان.
نصب MariaDB
در این بخش، راهنمایی کوتاه و عملی برای نصب mariadb روی توزیع‌های لینوکس ارائه می‌شود. قبل از شروع، تأیید کنید که سرور شما به‌روز است و دسترسی مدیریتی دارید. تصویر زیر موقعیت نصب را در معماری کلی نشان می‌دهد.
نصب در اوبونتو با استفاده از apt
برای نصب MariaDB در اوبونتو، ابتدا در صورت نیاز به نسخه خاص، مخازن رسمی MariaDB را اضافه کنید. سپس دستورهای apt update و apt install mariadb-server mariadb-client را اجرا کنید. استفاده از مخازن رسمی MariaDB به شما نسخه‌های به‌روز و پچ‌های امنیتی سریع‌تر می‌دهد.
نصب در سنت‌اواس/راک‌لیناکس با استفاده از yum/dnf
در سیستم‌های مبتنی بر CentOS یا RHEL، مخزن YUM مربوط به MariaDB را اضافه کنید و سپس با yum install MariaDB-server MariaDB-client یا dnf install بسته‌ها را نصب کنید. پس از نصب، سرویس را با systemctl enable –now mariadb یا systemctl enable –now mysql.service فعال و راه‌اندازی کنید.
نصب از سورس یا مخازن رسمی MariaDB برای نسخه‌های خاص
اگر نیاز به پیکربندی سفارشی یا نسخه خاص دارید، می‌توانید از سورس کامپایل کنید. مراحل کلی شامل نصب وابستگی‌ها، پیکربندی با CMake، make و make install است. برای پارامترهای دقیق کامپایل و نیازمندی‌ها به مستندات رسمی MariaDB مراجعه کنید.
پس از هر روش نصب، وضعیت سرویس را با systemctl status mariadb بررسی کنید. برای دسترسی به پوسته mysql از sudo mysql استفاده کنید. ثبت لاگ‌های نصب می‌تواند به شما در رفع خطاها کمک کند.
- نکته عملی: هنگام نصب MariaDB مطمئن شوید پورت پیش‌فرض و تنظیمات فایروال باز و امن باشند.
- نکته امنیتی: پس از نصب ابتدا mysql_secure_installation را اجرا کنید تا حساب ریشه امن شود.
پیکربندی اولیه MariaDB پس از نصب
پس از نصب mariadb روی سرور، گام‌های ساده‌ای وجود دارد که کیفیت، امنیت و پایداری سرویس را افزایش می‌دهد. این بخش راهنمایی‌های عملی برای اجرای اسکریپت امنیتی، تنظیمات پایه در my.cnf و فعال‌سازی لاگ و بکاپ را در اختیار شما قرار می‌دهد.
اجرای mysql_secure_installation و نکات مهم
ابتدا اسکریپت mysql_secure_installation را اجرا کنید تا تنظیمات امنیتی پایه اعمال شود. روند شامل تعیین رمز عبور قوی برای کاربر root، حذف کاربران ناشناس و دیتابیس تست و غیرفعال‌سازی ورود از راه دور برای کاربر root است.
در محیط‌های تولیدی، از رمزهای ترکیبی طولانی و مدیریت‌شده استفاده کنید. پس از اجرای اسکریپت، بارگذاری مجدد جداول امتیازات را فراموش نکنید تا تغییرات بلافاصله اعمال شوند.
- تعیین پسورد root قوی و ذخیره در ابزار مدیریت پسورد
- غیرفعال‌سازی دسترسی root از راه دور مگر در صورت نیاز مشخص
- حذف کاربران ناشناس و دیتابیس تست برای کاهش سطح حمله
تنظیم فایل my.cnf برای عملکرد بهتر
فایل my.cnf نقطه تمرکز پیکربندی است. بخش‌های کلیدی شامل [mysqld]، [client] و [mysqld_safe] هستند. پارامترهای حیاتی مانند bind-address، max_connections و innodb_buffer_pool_size را متناسب با منابع سرور تنظیم کنید.
برای سرور اختصاصی، پیشنهاد می‌شود innodb_buffer_pool_size را بین 50% تا 70% از RAM قرار دهید. max_connections را بر اساس بار کاری خود تنظیم کنید تا از مصرف بیش از حد حافظه جلوگیری شود.
| پارامتر | وظیفه | پیشنهاد اولیه |
|---|---|---|
| bind-address | محدود کردن دسترسی به آدرس‌های مشخص | 127.0.0.1 یا IP خصوصی شبکه |
| innodb_buffer_pool_size | ذخیره‌سازی کش صفحات InnoDB | 50–70% از RAM برای سرور اختصاصی |
| max_connections | حداکثر اتصالات همزمان | 200 برای سرور متوسط، براساس بار تنظیم کنید |
| tmpdir | محل فایل‌های موقت | پارتیشن با فضای کافی و I/O مناسب |
| log_error | ثبت خطاها | /var/log/mysql/error.log روی پارتیشن جدا |
| query_cache_size | کش کوئری (در نسخه‌های جدید معمولاً غیرفعال) | 0 یا غیرفعال در MariaDB جدید |
پیکربندی حالت لاگ و بکاپ‌گیری اولیه
فعال‌سازی binary logs برای ریکاوری و replication حیاتی است. log_error و slow_query_log را روشن کنید تا مشکلات عملکرد را سریع‌تر شناسایی کنید. در صورت امکان، فایل‌های لاگ را روی پارتیشن جدا قرار دهید تا از پرشدن دیسک دیتابیس جلوگیری شود.
برای بکاپ‌گیری اولیه از mysqldump برای بکاپ منطقی یا از mariabackup و Percona XtraBackup برای بکاپ فیزیکی و سریع استفاده کنید. برنامه‌ریزی روزانه یا هفتگی را مطابق نیاز بار و RPO تعیین نمایید.
- فعال‌سازی binary log در my.cnf: log_bin=/var/log/mysql/mysql-bin
- روشن کردن slow query log و تنظیم long_query_time
- ایجاد اسکریپت بکاپ و اجرای تست ریکاوری دوره‌ای
پس از اعمال تغییرات، با mysqladmin ping صحت سرویس را بررسی کنید و لاگ خطا را برای پیام‌های جدید مرور نمایید. مستندسازی تنظیمات و نگهداری نسخه‌های پیکربندی به تیم شما کمک می‌کند تا مدیریت و عیب‌یابی سریع‌تر انجام شود.
تنظیمات امنیتی پیشرفته و مدیریت دسترسی
در این بخش به روش‌های عملی برای تقویت امنیت mariadb و مدیریت کاربران MariaDB می‌پردازیم. هدف کاهش سطح دسترسی‌ها و الزام اتصال‌های امن است تا ریسک حملات را به حداقل برسانید.
ایجاد کاربران با حداقل دسترسی
برای هر اپلیکیشن یک حساب جداگانه بسازید و فقط مجوزهای لازم را اعطا کنید. از حساب‌های متفاوت برای خواندن و نوشتن استفاده کنید تا در صورت نشت، دامنه خطر محدود بماند.
استفاده از GRANT و مدیریت مجوزها
دستورات GRANT را برای تعیین دقیق مجوزها به کار ببرید. مثال ساده: CREATE USER ‘app’@’10.0.0.%’ IDENTIFIED BY ‘strong’; GRANT SELECT, INSERT, UPDATE ON mydb.* TO ‘app’@’10.0.0.%’;
بازنگری و ابطال دسترسی
دوره‌ای فهرست کاربران MariaDB را بازبینی کنید و حساب‌های بلااستفاده را DROP یا REVOKE کنید. ثبت تغییرات مجوزها در لاگ به شما کمک می‌کند تا رفتارهای مشکوک را ردیابی نمایید.
فعال‌سازی اتصال امن TLS
برای الزام کانکشن‌های امن TLS MariaDB باید گواهی‌های X.509 تولید یا بارگذاری کنید. پارامترهای ssl_ca, ssl_cert, ssl_key را در my.cnf تنظیم کرده و require_secure_transport=ON را فعال کنید.
اعتبارسنجی اتصال مشتری
برای بررسی وضعیت از mysql client با –ssl-mode=REQUIRED استفاده کنید. این کار تضمین می‌کند که تمام کاربران MariaDB تنها از طریق کانال رمزنگاری‌شده متصل شوند.
جلوگیری از SQL Injection
در لایهٔ اپلیکیشن از پارامترایزیشن کوئری‌ها بهره ببرید. محدودسازی حقوق کاربران و جداکردن وظایف باعث می‌شود حتی در صورت تزریق، خسارت کاهش یابد.
نظارت و واکنش به حملات
قفل‌گذاری حساب پس از تلاش‌های ناموفق ورود و فعال‌سازی پلاگین‌های audit به کشف تلاش‌های brute-force کمک می‌کند. استفاده از لاگ‌ها و ابزارهای WAF به شناسایی الگوهای مخرب یاری می‌رساند.
پیکربندی‌های تکمیلی
به‌روزرسانی‌های امنیتی mariadb را منظم نصب کنید. اگر نیاز دارید، پلاگین‌های audit و لاگینگ پیشرفته را فعال کنید تا گزارش‌های دقیق‌تری برای تحلیل ایجاد شود.
خلاصه اقدامات عملی
- ایجاد حساب‌های اختصاصی با حداقل مجوز
- استفاده از GRANT و بازنگری دوره‌ای مجوزها
- پیاده‌سازی TLS MariaDB و الزام require_secure_transport
- پارامترایزیشن کوئری‌ها و محدودسازی دسترسی اپلیکیشن
- فعال‌سازی لاگ و پلاگین‌های audit برای شناسایی حملات
بهینه‌سازی عملکرد و مانیتورینگ
برای حفظ عملکرد مطلوب mariadb در بارهای واقعی، دو حوزه مهم وجود دارد. اول، تنظیم پارامترها برای بهره‌وری حافظه و کش. دوم، راه‌اندازی ابزارهای مانیتورینگ MariaDB برای نظارت بر سلامت سیستم.
پارامترهای مهم برای بهینه‌سازی حافظه و کش
ابتدا innodb_buffer_pool_size را بر اساس مجموع رم و سهمی برای OS تنظیم کنید. این پارامتر معمولاً بیشترین تاثیر را روی کارایی دارد.
innodb_log_file_size و innodb_flush_method را برای بارهای نوشتنی تنظیم کنید تا I/O بهینه شود. thread_cache_size و max_connections را با توجه به تعداد اتصالات همزمان تعیین کنید.
tmp_table_size و sort_buffer_size برای کوئری‌های مرتب‌سازی و جدول موقتی حیاتی‌اند. اندازه‌ها را بر پایه الگوی بارگذاری و تست‌های واقعی تنظیم کنید تا از swap یا ایجاد فایل روی دیسک جلوگیری شود.
ابزارهای مانیتورینگ و لاگ‌خوانی
برای مانیتورینگ MariaDB، ترکیب Prometheus و Grafana برای متریک‌های زمان‌واقعی مفید است. Percona Monitoring and Management (PMM) حل یکپارچه‌ای برای بررسی متریک‌ها و لاگ‌ها ارائه می‌دهد.
ابزارهای خط فرمان مانند mysqladmin و مجموعه Percona Toolkit شامل pt-query-digest برای تحلیل slow query و لاگ‌ها مفیدند. لاگ slow query را فعال کنید تا نقاط مشکل‌ساز مشخص شوند.
لاگ‌خوانی و alerting
لاک‌های خطا و کوئری کند را در فایل‌های مشخص ثبت کنید. بر اساس آستانه‌های تاخیر، مصرف CPU و I/O هشدار تعریف کنید تا تیم شما سریع واکنش نشان دهد.
در Grafana می‌توانید alertهایی برای نرخ خطا، افزایش زمان پاسخ و رشد صف‌های I/O بسازید. آستانه‌ها را از داده‌های تاریخی استخراج و به مرور اصلاح کنید.
روش‌های شاخص‌گذاری و تحلیل کوئری‌های کند
ابتدا با EXPLAIN مسیر اجرای کوئری را ببینید تا full table scanها و نقاط با هزینه بالا شناسایی شوند. سپس ایندکس‌های تک‌ستونی یا ترکیبی مناسب بسازید.
ایندکس‌های پوششی (covering indexes) را وقتی استفاده کنید که ستون‌های پرس‌وجو محدود و قابل ایندکس باشند. در صورت نیاز کوئری را بازنویسی کنید تا از مرج‌ها و زیرپرس‌وجوهای سنگین پرهیز شود.
توصیه‌های عملی برای نگهداری
برنامه نگهداری شامل آنالیز منظم جداول و بازسازی ایندکس‌ها را زمان‌بندی کنید. فضای دیسک و fragmentation ایندکس‌ها را بازبینی کنید.
از ابزارهای خودکار برای شناسایی کوئری‌های پرفشار استفاده کنید و گزارش‌های دوره‌ای تولید کنید تا تصمیمات query optimization مبتنی بر داده باشد.
پشتیبان‌گیری، بازیابی و مهاجرت داده
در این بخش، روش‌های متداول برای تهیه نسخه پشتیبان و بازیابی داده در mariadb بررسی می‌شود. نکات عملی برای حفظ امنیت، صحت و سرعت فرآیندها ارائه می‌شود. این اطلاعات به شما کمک می‌کند در شرایط بحرانی سریع عمل کنید.
دو رویکرد اصلی برای بکاپ‌گیری وجود دارد: بکاپ منطقی و بکاپ فیزیکی. بکاپ منطقی با ابزار mysqldump مناسب دیتابیس‌های کوچک تا متوسط است. این روش فایل خروجی قابل خواندن تولید می‌کند.
در مقابل، بکاپ فیزیکی با ابزارهای مانند mariabackup یا Percona XtraBackup عمل می‌کند. این روش برای دیتابیس‌های بزرگ و سیستم‌هایی که نیاز به ریکاوری سریع دارند مناسب است.
برای امنیت بکاپ‌ها، رمزنگاری روی فایل‌ها و استفاده از مکان‌های ذخیره جدا توصیه می‌شود. شما می‌توانید نسخه‌ها را در NAS یا فضاهای S3-compatible نگهداری کنید. همچنین، سیاست نگهداری نسخه‌ها (retention policy) را تعریف کنید تا فضای ذخیره و تاریخ‌ها مدیریت شوند.
آزمون رستوریشن بخشی حیاتی است. بازیابی MariaDB با mysqldump ساده است. فایل SQL را به پایگاه بارگذاری کنید و صحت داده‌ها را با چک‌سمت یا کوئری‌های نمونه بررسی کنید.
برای بازگردانی فیزیکی با mariabackup، مرحله prepare را اجرا کنید. سپس فایل‌ها را جایگزین کنید و سرویس را راه‌اندازی نمایید.
قبل از مهاجرت از MySQL به mariadb، یک چک‌لیست تهیه کنید. نسخه فعلی MySQL، موتورهای ذخیره‌سازی مورد استفاده و تفاوت‌های پیکربندی را بررسی کنید. اجرای تست در محیط staging کمک می‌کند مشکلات سازگاری پیش از تولید شناسایی شوند.
برای کاهش downtime دو روش رایج وجود دارد: replication و logical dump. replication امکان همزمانی میان MySQL و mariadb را فراهم می‌کند. سوئیچ‌کردن نهایی را کوتاه می‌سازد.
logical dump با mysqldump ساده‌تر است اما ممکن است زمان قطعی طولانی‌تری نیاز داشته باشد.
چند نکته عملی که باید مستندسازی کنید: سناریوهای بازیابی، زمان مورد نیاز برای بازیابی (RTO) و بیشینه داده قابل از دست رفتن قابل قبول (RPO). این مستند به تیم شما کمک می‌کند در زمان بحران سریع و هماهنگ عمل کند.
آزمون‌های دوره‌ای را برنامه‌ریزی کنید تا فرآیندهای بکاپ MariaDB و بازیابی MariaDB همیشه کارا باشند. در عملیات مهاجرت MySQL به MariaDB، اجرای تست‌ها و مانیتورینگ پس از مهاجرت باعث کاهش ریسک و حفظ دوام سرویس می‌شود.
استقرار MariaDB در محیط مگان و گزینه‌های سلف‌هاست
مگان، ارائه‌دهنده خدمات زیرساخت در ایران، شامل رایانش ابری، کوبرنتیز و دیتاسنتر است. این شرکت امکان استقرار دیتابیس‌های تولیدی را با زیرساخت فیزیکی و مجازی فراهم می‌کند.
خدمات زیرساخت مگان: رایانش ابری، کوبرنتیز و دیتاسنتر
رایانش ابری مگان، شامل ماشین‌های مجازی با تنظیمات قابل انتخاب، برای محیط‌های حساس طراحی شده است. این پلتفرم از Kubernetes پشتیبانی می‌کند تا استقرار کانتینری MariaDB با الگوهای مقیاس‌پذیر ممکن شود.
دیتاسنترهای مگان محل نگهداری سخت‌افزارهای اختصاصی شما هستند. این امکان اتصال منطقه‌ای برای کاهش latency فراهم می‌آید.
چگونگی پیاده‌سازی MariaDB روی سرورهای مگان و مزایا
برای نصب سنتی، می‌توانید MariaDB را روی سرور اختصاصی یا VPS مگان نصب کنید. تنظیم my.cnf مطابق نیاز پروژه، کنترل کامل روی پیکربندی و منابع را به شما می‌دهد.
در مدل کانتینری، از StatefulSet برای حفظ داده و مقیاس‌پذیری استفاده می‌شود. این روش برای تیم‌هایی که نیاز به استقرار سریع و مدیریت کانتینر دارند مناسب است.
استفاده از storageهای performance-optimized مگان، مانند دیسک‌های SSD با IOPS مشخص، مزیت قابل توجهی در سرعت پاسخ‌گویی کوئری‌ها ایجاد می‌کند. پیاده‌سازی replication و بکاپ داخلی مگان، قابلیت بازیابی و تحمل خطا را بالا می‌برد.
نحوه سفارش سرویس MariaDB سلف‌هاست از سایت مگان
برای سفارش سرویس MariaDB مگان، به بخش محصولات دیتابیس در سایت مراجعه کنید. ابتدا پلن موردنظر را با توجه به CPU، RAM و فضای دیسک انتخاب نمایید.
گزینه‌های پشتیبان، سطح SLA و نیازهای شبکه خصوصی را مشخص کنید. این کار سرویس mariadb سلف‌هاست را مطابق با امنیت و عملکرد موردانتظار شما آماده می‌کند.
در صورت نیاز به مشاوره فنی، می‌توانید با پشتیبانی مگان تماس بگیرید. تنظیمات پیش‌فرض، نسخه MariaDB و گزینه‌های replication متناسب با پروژه‌تان انتخاب می‌شود.
خلاصه
در این جمع‌بندی، مسیر کامل نصب MariaDB بررسی شده است. از معرفی قابلیت‌های mariadb تا آماده‌سازی سرور پیش از نصب، همه مراحل مرور شده‌اند. نکات عملی در مورد استفاده از ابزارهایی مانند mysql_secure_installation و تنظیم my.cnf به‌درستی بیان شده است.
امنیت پیشرفته، مدیریت دسترسی و فعال‌سازی TLS/SSL نیز بررسی شده‌اند. این کار برای جلوگیری از نفوذ و نشت داده انجام شده است. توصیه‌های عملی شامل انتخاب پسوردهای قوی، ساخت کاربر با دسترسی محدود و مانیتورینگ مستمر است.
راهکارهای بهینه‌سازی، لاگ‌گیری و برنامه‌ریزی برای بکاپ و بازیابی نیز بیان شده‌اند. این کارها برای حفظ عملکرد و ثبات سرویس ضروری هستند. در نهایت، گزینه‌های استقرار در مگان و سرویس MariaDB سلف‌هاست معرفی شده‌اند.
برای ادامه کار و سفارش سرویس یا دریافت مشاوره، به وب‌سایت مگان مراجعه کنید. با تیم پشتیبانی تماس بگیرید. این خلاصه به شما کمک می‌کند تا مراحل بعدی را با اطمینان و برنامه‌ریزی دقیق دنبال کنید.
